本稿は、自筆本御堂関白記の文字使用頻度についての報告である。
本資料の漢字の量的構造については、すでに、前田[1988]に調査があり1、それ以降の研究においてもその数値が踏襲されてゐる2。しかしながら、前田[1988]は、長保2[1000]年1-6月(ただし、6月分には記主の書入れがない)を範囲とした調査であり、これをもつて本資料の所用文字の全容をうかがふにはやや不安が残る。そこで、自筆本御堂関白記の使用全字についての頻度調査をおこなひ、その報告をするものである。
調査には、峰岸[1995]を使用した。なほ、御堂関白記の一種独特な用字については夙に指摘の存するところだが3、今回は峰岸[1995]において「本来の文字・表記
」(凡例)とされるものに訂してカウントした。踊り字はその元の字に加算し、抹消字は省いた。漢字は峰岸[1995]のそれにしたがふことを原則としたが、同書で旧活字体であつても、JIS第2水準までに新字体のみが存するばあひにかぎり、新字体を用ゐた。
異なり字数1,443字、延べ字数50,112字、一字あたりの使用数34.72字。
*使用度数順。[ ]内の数字が使用度数。同一度数内は、JISコード順。
*浅野[1993:112]の形式にならつた。
A使用度数 | B異なり字数 | C延べ字数 | D累積異なり字数 | D/1443*100(%) | E累積延べ字数 | E/50112*100(%) |
---|---|---|---|---|---|---|
1106 | 1 | 1106 | 1 | 0.07 | 1106 | 2.21 |
854 | 1 | 854 | 2 | 0.14 | 1960 | 3.91 |
825 | 1 | 825 | 3 | 0.21 | 2785 | 5.56 |
711 | 1 | 711 | 4 | 0.28 | 3496 | 6.98 |
602 | 1 | 602 | 5 | 0.35 | 4098 | 8.18 |
583 | 1 | 583 | 6 | 0.42 | 4681 | 9.34 |
540 | 1 | 540 | 7 | 0.49 | 5221 | 10.42 |
530 | 1 | 530 | 8 | 0.55 | 5751 | 11.48 |
509 | 1 | 509 | 9 | 0.62 | 6260 | 12.49 |
505 | 1 | 505 | 10 | 0.69 | 6765 | 13.50 |
484 | 1 | 484 | 11 | 0.76 | 7249 | 14.47 |
476 | 1 | 476 | 12 | 0.83 | 7725 | 15.42 |
472 | 1 | 472 | 13 | 0.90 | 8197 | 16.36 |
470 | 1 | 470 | 14 | 0.97 | 8667 | 17.30 |
465 | 1 | 465 | 15 | 1.04 | 9132 | 18.22 |
416 | 1 | 416 | 16 | 1.11 | 9548 | 19.05 |
395 | 1 | 395 | 17 | 1.18 | 9943 | 19.84 |
385 | 1 | 385 | 18 | 1.25 | 10328 | 20.61 |
382 | 1 | 382 | 19 | 1.32 | 10710 | 21.37 |
373 | 1 | 373 | 20 | 1.39 | 11083 | 22.12 |
358 | 1 | 358 | 21 | 1.46 | 11441 | 22.83 |
345 | 1 | 345 | 22 | 1.52 | 11786 | 23.52 |
341 | 1 | 341 | 23 | 1.59 | 12127 | 24.20 |
334 | 1 | 334 | 24 | 1.66 | 12461 | 24.87 |
332 | 1 | 332 | 25 | 1.73 | 12793 | 25.53 |
330 | 1 | 330 | 26 | 1.80 | 13123 | 26.19 |
320 | 1 | 320 | 27 | 1.87 | 13443 | 26.83 |
313 | 2 | 626 | 29 | 2.01 | 14069 | 28.08 |
308 | 1 | 308 | 30 | 2.08 | 14377 | 28.69 |
304 | 1 | 304 | 31 | 2.15 | 14681 | 29.30 |
303 | 1 | 303 | 32 | 2.22 | 14984 | 29.90 |
300 | 1 | 300 | 33 | 2.29 | 15284 | 30.50 |
292 | 1 | 292 | 34 | 2.36 | 15576 | 31.08 |
288 | 1 | 288 | 35 | 2.43 | 15864 | 31.66 |
285 | 1 | 285 | 36 | 2.49 | 16149 | 32.23 |
280 | 1 | 280 | 37 | 2.56 | 16429 | 32.78 |
270 | 2 | 540 | 39 | 2.70 | 16969 | 33.86 |
265 | 1 | 265 | 40 | 2.77 | 17234 | 34.39 |
262 | 4 | 1048 | 44 | 3.05 | 18282 | 36.48 |
259 | 1 | 259 | 45 | 3.12 | 18541 | 37.00 |
257 | 1 | 257 | 46 | 3.19 | 18798 | 37.51 |
253 | 1 | 253 | 47 | 3.26 | 19051 | 38.02 |
250 | 2 | 500 | 49 | 3.40 | 19551 | 39.01 |
246 | 1 | 246 | 50 | 3.47 | 19797 | 39.51 |
241 | 1 | 241 | 51 | 3.53 | 20038 | 39.99 |
239 | 1 | 239 | 52 | 3.60 | 20277 | 40.46 |
233 | 1 | 233 | 53 | 3.67 | 20510 | 40.93 |
231 | 1 | 231 | 54 | 3.74 | 20741 | 41.39 |
224 | 1 | 224 | 55 | 3.81 | 20965 | 41.84 |
219 | 1 | 219 | 56 | 3.88 | 21184 | 42.27 |
217 | 1 | 217 | 57 | 3.95 | 21401 | 42.71 |
216 | 1 | 216 | 58 | 4.02 | 21617 | 43.14 |
215 | 1 | 215 | 59 | 4.09 | 21832 | 43.57 |
214 | 1 | 214 | 60 | 4.16 | 22046 | 43.99 |
213 | 1 | 213 | 61 | 4.23 | 22259 | 44.42 |
212 | 1 | 212 | 62 | 4.30 | 22471 | 44.84 |
202 | 1 | 202 | 63 | 4.37 | 22673 | 45.24 |
199 | 1 | 199 | 64 | 4.44 | 22872 | 45.64 |
197 | 1 | 197 | 65 | 4.50 | 23069 | 46.03 |
192 | 1 | 192 | 66 | 4.57 | 23261 | 46.42 |
188 | 1 | 188 | 67 | 4.64 | 23449 | 46.79 |
186 | 2 | 372 | 69 | 4.78 | 23821 | 47.54 |
185 | 1 | 185 | 70 | 4.85 | 24006 | 47.90 |
184 | 1 | 184 | 71 | 4.92 | 24190 | 48.27 |
183 | 1 | 183 | 72 | 4.99 | 24373 | 48.64 |
180 | 1 | 180 | 73 | 5.06 | 24553 | 49.00 |
176 | 1 | 176 | 74 | 5.13 | 24729 | 49.35 |
173 | 1 | 173 | 75 | 5.20 | 24902 | 49.69 |
167 | 1 | 167 | 76 | 5.27 | 25069 | 50.03 |
165 | 2 | 330 | 78 | 5.41 | 25399 | 50.68 |
164 | 1 | 164 | 79 | 5.47 | 25563 | 51.01 |
161 | 1 | 161 | 80 | 5.54 | 25724 | 51.33 |
157 | 1 | 157 | 81 | 5.61 | 25881 | 51.65 |
156 | 2 | 312 | 83 | 5.75 | 26193 | 52.27 |
155 | 1 | 155 | 84 | 5.82 | 26348 | 52.58 |
153 | 2 | 306 | 86 | 5.96 | 26654 | 53.19 |
151 | 1 | 151 | 87 | 6.03 | 26805 | 53.49 |
141 | 1 | 141 | 88 | 6.10 | 26946 | 53.77 |
139 | 1 | 139 | 89 | 6.17 | 27085 | 54.05 |
136 | 1 | 136 | 90 | 6.24 | 27221 | 54.32 |
135 | 2 | 270 | 92 | 6.38 | 27491 | 54.86 |
133 | 2 | 266 | 94 | 6.51 | 27757 | 55.39 |
126 | 1 | 126 | 95 | 6.58 | 27883 | 55.64 |
124 | 1 | 124 | 96 | 6.65 | 28007 | 55.89 |
118 | 2 | 236 | 98 | 6.79 | 28243 | 56.36 |
117 | 4 | 468 | 102 | 7.07 | 28711 | 57.29 |
114 | 1 | 114 | 103 | 7.14 | 28825 | 57.52 |
113 | 1 | 113 | 104 | 7.21 | 28938 | 57.75 |
111 | 1 | 111 | 105 | 7.28 | 29049 | 57.97 |
110 | 4 | 440 | 109 | 7.55 | 29489 | 58.85 |
109 | 2 | 218 | 111 | 7.69 | 29707 | 59.28 |
108 | 2 | 216 | 113 | 7.83 | 29923 | 59.71 |
106 | 3 | 318 | 116 | 8.04 | 30241 | 60.35 |
104 | 2 | 208 | 118 | 8.18 | 30449 | 60.76 |
103 | 1 | 103 | 119 | 8.25 | 30552 | 60.97 |
102 | 2 | 204 | 121 | 8.39 | 30756 | 61.37 |
101 | 1 | 101 | 122 | 8.45 | 30857 | 61.58 |
100 | 1 | 100 | 123 | 8.52 | 30957 | 61.78 |
99 | 5 | 495 | 128 | 8.87 | 31452 | 62.76 |
98 | 2 | 196 | 130 | 9.01 | 31648 | 63.15 |
97 | 1 | 97 | 131 | 9.08 | 31745 | 63.35 |
96 | 2 | 192 | 133 | 9.22 | 31937 | 63.73 |
94 | 1 | 94 | 134 | 9.29 | 32031 | 63.92 |
93 | 2 | 186 | 136 | 9.42 | 32217 | 64.29 |
92 | 2 | 184 | 138 | 9.56 | 32401 | 64.66 |
91 | 1 | 91 | 139 | 9.63 | 32492 | 64.84 |
89 | 2 | 178 | 141 | 9.77 | 32670 | 65.19 |
88 | 2 | 176 | 143 | 9.91 | 32846 | 65.55 |
86 | 4 | 344 | 147 | 10.19 | 33190 | 66.23 |
84 | 4 | 336 | 151 | 10.46 | 33526 | 66.90 |
83 | 1 | 83 | 152 | 10.53 | 33609 | 67.07 |
81 | 3 | 243 | 155 | 10.74 | 33852 | 67.55 |
80 | 3 | 240 | 158 | 10.95 | 34092 | 68.03 |
78 | 3 | 234 | 161 | 11.16 | 34326 | 68.50 |
77 | 1 | 77 | 162 | 11.23 | 34403 | 68.65 |
76 | 2 | 152 | 164 | 11.37 | 34555 | 68.96 |
75 | 1 | 75 | 165 | 11.43 | 34630 | 69.11 |
74 | 1 | 74 | 166 | 11.50 | 34704 | 69.25 |
73 | 3 | 219 | 169 | 11.71 | 34923 | 69.69 |
72 | 5 | 360 | 174 | 12.06 | 35283 | 70.41 |
71 | 2 | 142 | 176 | 12.20 | 35425 | 70.69 |
69 | 2 | 138 | 178 | 12.34 | 35563 | 70.97 |
68 | 1 | 68 | 179 | 12.40 | 35631 | 71.10 |
67 | 1 | 67 | 180 | 12.47 | 35698 | 71.24 |
66 | 3 | 198 | 183 | 12.68 | 35896 | 71.63 |
65 | 6 | 390 | 189 | 13.10 | 36286 | 72.41 |
64 | 2 | 128 | 191 | 13.24 | 36414 | 72.67 |
63 | 6 | 378 | 197 | 13.65 | 36792 | 73.42 |
62 | 3 | 186 | 200 | 13.86 | 36978 | 73.79 |
61 | 3 | 183 | 203 | 14.07 | 37161 | 74.16 |
60 | 1 | 60 | 204 | 14.14 | 37221 | 74.28 |
59 | 4 | 236 | 208 | 14.41 | 37457 | 74.75 |
58 | 4 | 232 | 212 | 14.69 | 37689 | 75.21 |
57 | 2 | 114 | 214 | 14.83 | 37803 | 75.44 |
56 | 2 | 112 | 216 | 14.97 | 37915 | 75.66 |
55 | 5 | 275 | 221 | 15.32 | 38190 | 76.21 |
54 | 5 | 270 | 226 | 15.66 | 38460 | 76.75 |
53 | 2 | 106 | 228 | 15.80 | 38566 | 76.96 |
51 | 1 | 51 | 229 | 15.87 | 38617 | 77.06 |
50 | 1 | 50 | 230 | 15.94 | 38667 | 77.16 |
49 | 2 | 98 | 232 | 16.08 | 38765 | 77.36 |
48 | 4 | 192 | 236 | 16.35 | 38957 | 77.74 |
47 | 5 | 235 | 241 | 16.70 | 39192 | 78.21 |
46 | 6 | 276 | 247 | 17.12 | 39468 | 78.76 |
45 | 5 | 225 | 252 | 17.46 | 39693 | 79.21 |
44 | 4 | 176 | 256 | 17.74 | 39869 | 79.56 |
43 | 4 | 172 | 260 | 18.02 | 40041 | 79.90 |
42 | 6 | 252 | 266 | 18.43 | 40293 | 80.41 |
41 | 6 | 246 | 272 | 18.85 | 40539 | 80.90 |
40 | 3 | 120 | 275 | 19.06 | 40659 | 81.14 |
39 | 2 | 78 | 277 | 19.20 | 40737 | 81.29 |
38 | 8 | 304 | 285 | 19.75 | 41041 | 81.90 |
37 | 5 | 185 | 290 | 20.10 | 41226 | 82.27 |
36 | 4 | 144 | 294 | 20.37 | 41370 | 82.56 |
35 | 3 | 105 | 297 | 20.58 | 41475 | 82.76 |
34 | 8 | 272 | 305 | 21.14 | 41747 | 83.31 |
33 | 7 | 231 | 312 | 21.62 | 41978 | 83.77 |
32 | 7 | 224 | 319 | 22.11 | 42202 | 84.22 |
31 | 8 | 248 | 327 | 22.66 | 42450 | 84.71 |
30 | 8 | 240 | 335 | 23.22 | 42690 | 85.19 |
29 | 3 | 87 | 338 | 23.42 | 42777 | 85.36 |
28 | 8 | 224 | 346 | 23.98 | 43001 | 85.81 |
27 | 7 | 189 | 353 | 24.46 | 43190 | 86.19 |
26 | 13 | 338 | 366 | 25.36 | 43528 | 86.86 |
25 | 3 | 75 | 369 | 25.57 | 43603 | 87.01 |
24 | 4 | 96 | 373 | 25.85 | 43699 | 87.20 |
23 | 8 | 184 | 381 | 26.40 | 43883 | 87.57 |
22 | 8 | 176 | 389 | 26.96 | 44059 | 87.92 |
21 | 16 | 336 | 405 | 28.07 | 44395 | 88.59 |
20 | 9 | 180 | 414 | 28.69 | 44575 | 88.95 |
19 | 21 | 399 | 435 | 30.15 | 44974 | 89.75 |
18 | 12 | 216 | 447 | 30.98 | 45190 | 90.18 |
17 | 13 | 221 | 460 | 31.88 | 45411 | 90.62 |
16 | 16 | 256 | 476 | 32.99 | 45667 | 91.13 |
15 | 15 | 225 | 491 | 34.03 | 45892 | 91.58 |
14 | 28 | 392 | 519 | 35.97 | 46284 | 92.36 |
13 | 24 | 312 | 543 | 37.63 | 46596 | 92.98 |
12 | 21 | 252 | 564 | 39.09 | 46848 | 93.49 |
11 | 18 | 198 | 582 | 40.33 | 47046 | 93.88 |
10 | 26 | 260 | 608 | 42.13 | 47306 | 94.40 |
9 | 36 | 324 | 644 | 44.63 | 47630 | 95.05 |
8 | 42 | 336 | 686 | 47.54 | 47966 | 95.72 |
7 | 37 | 259 | 723 | 50.10 | 48225 | 96.23 |
6 | 64 | 384 | 787 | 54.54 | 48609 | 97.00 |
5 | 68 | 340 | 855 | 59.25 | 48949 | 97.68 |
4 | 81 | 324 | 936 | 64.86 | 49273 | 98.33 |
3 | 94 | 282 | 1030 | 71.38 | 49555 | 98.89 |
2 | 144 | 288 | 1174 | 81.36 | 49843 | 99.46 |
1 | 269 | 269 | 1443 | 100.00 | 50112 | 100.00 |
匆卒の間の調査であり、ゆきとどかぬ点もおほいかと思ひます。御指摘をいただけると幸ひです。